Wanneer bedrijven gevaarlijke stoffen in grotere hoeveelheden opslaan, is een brandcompartiment vaak een wettelijke verplichting. In Nederland wordt dit geregeld in de PGS 15-richtlijn (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 15). Deze richtlijn schrijft nauwkeurig voor hoe een opslagvoorziening moet worden ingericht om de risico’s van brand, explosies en milieuvervuiling te beperken.

In dit artikel leggen we uit wat een brandcompartiment is, welke rol het speelt binnen PGS 15, welke eisen eraan gesteld worden en waarom het cruciaal is voor de veiligheid van mens, milieu en bedrijfscontinuïteit.

Wat is een brandcompartiment?

Een brandcompartiment is een bouwkundig afgescheiden ruimte binnen een gebouw of terrein die tot doel heeft de verspreiding van brand gedurende een bepaalde tijd te voorkomen. In de context van PGS 15 wordt een brandcompartiment gebruikt om gevaarlijke stoffen in op te slaan.

De wanden, vloeren en plafonds van een brandcompartiment zijn gemaakt van brandwerende materialen en hebben doorgaans een brandwerendheid van 60 of 120 minuten. Dit geeft de brandweer de tijd om in te grijpen en beperkt de kans op uitbreiding van brand naar andere delen van het gebouw.

Brandcompartiment en PGS 15

Binnen de PGS 15-richtlijn is het brandcompartiment een essentiële voorziening. De richtlijn stelt dat bij opslag van gevaarlijke stoffen boven bepaalde hoeveelheden, deze stoffen uitsluitend in een speciaal daarvoor ingericht compartiment mogen worden opgeslagen.

Belangrijk is dat een brandcompartiment niet alleen brandwerend is, maar ook voldoet aan eisen voor ventilatie, explosieveiligheid, opvang van morsingen en bereikbaarheid voor hulpdiensten.

Eisen aan een brandcompartiment volgens PGS 15

Een brandcompartiment voor gevaarlijke stoffen moet voldoen aan diverse eisen. De belangrijkste zijn:

1. Brandwerendheid: Minimaal 60 minuten, vaak 120 minuten bij grotere hoeveelheden gevaarlijke stoffen.
2. Bouwkundige scheiding: Het compartiment moet volledig afgescheiden zijn van andere ruimtes in het gebouw.
3. Lekvoorzieningen: De vloer moet vloeistofdicht zijn en voorzien van een opvangcapaciteit bij lekkages.
4. Ventilatie: Mechanische ventilatie voor het afvoeren van dampen en gassen.
5. Explosieveiligheid: Afhankelijk van de stoffen moeten maatregelen worden getroffen volgens ATEX-richtlijnen.
6. Bereikbaarheid: Hulpdiensten moeten het compartiment snel en veilig kunnen betreden.
7. Branddetectie en blussing: Vaak verplicht in combinatie met automatische brandmeldinstallaties en blusvoorzieningen.

Wanneer is een brandcompartiment verplicht?

Een brandcompartiment volgens PGS 15 is verplicht bij de opslag van gevaarlijke stoffen boven de drempelwaarden die in de richtlijn zijn vastgelegd. Voorbeelden:

• Opslag van meer dan 150 liter brandbare vloeistoffen in een gebouw.
• Opslag van spuitbussen en aerosolen in grotere hoeveelheden.
• Opslag van CMR-stoffen (Carcinogeen, Mutageen, Reproductietoxisch) boven de toegestane grenswaarden.
• Opslag van verpakte gevaarlijke stoffen in magazijnen en distributiecentra.

Brandcompartiment versus chemicaliënkast of plofkast

Het is belangrijk om het verschil te kennen tussen een brandcompartiment en andere PGS 15-oplossingen:

• Chemicaliënkast: Geschikt voor kleine hoeveelheden gevaarlijke stoffen, direct bij de werkplek.
• Plofkast: Speciaal voor opslag van spuitbussen of explosiegevaarlijke stoffen in beperkte hoeveelheden.
• Brandcompartiment: Nodig bij grootschalige opslag, waarbij volledige bouwkundige scheiding vereist is.

Een brandcompartiment is dus de meest robuuste oplossing en richt zich op structurele, grootschalige opslag.

Voordelen van een PGS 15-brandcompartiment

De aanleg van een brandcompartiment biedt bedrijven meerdere voordelen:

• Brandveiligheid: Voorkomt dat een brand zich snel uitbreidt naar andere ruimtes.
• Veiligheid werknemers: Vermindert risico’s bij incidenten en explosies.
• Milieubescherming: Vloeistofdichte vloeren en opvangvoorzieningen voorkomen bodemvervuiling.
• Compliance: Voldoet aan PGS 15, Bouwbesluit en eisen van vergunningverleners en verzekeraars.
• Bedrijfscontinuïteit: Minder risico op langdurige stilstand door brand- of milieu-incidenten.

Praktijkvoorbeeld: distributiecentrum

Een distributiecentrum slaat 20.000 liter verpakte verfproducten op. Volgens PGS 15 mag dit niet in gewone magazijnstellingen. Er wordt gekozen voor een brandcompartiment met 120 minuten brandwerendheid, mechanische ventilatie en vloeistofdichte vloeren. Dankzij deze voorziening voldoet het bedrijf aan de wetgeving en kan het veilig en verantwoord opereren.

Tips voor de inrichting van een brandcompartiment

1. Laat een risicoanalyse uitvoeren voordat u bouwt of aanpast.
2. Kies voor minimaal 120 minuten brandwerendheid bij grote hoeveelheden gevaarlijke stoffen.
3. Zorg dat vloeren vloeistofdicht zijn en voldoen aan de opvangcapaciteitseisen.
4. Integreer ventilatie en ATEX-voorzieningen voor explosieveiligheid.
5. Werk samen met gecertificeerde leveranciers en adviseurs.

Conclusie: brandcompartiment en PGS 15

Een brandcompartiment is de meest robuuste vorm van veilige opslag voor gevaarlijke stoffen. Binnen PGS 15 is het vaak verplicht bij grotere hoeveelheden verpakte gevaarlijke stoffen. Door te investeren in een brandcompartiment voldoet u niet alleen aan wetgeving, maar beschermt u ook mens, milieu en uw bedrijfscontinuïteit. Het is daarmee geen kostenpost, maar een waardevolle investering in veiligheid en zekerheid.