Het veilig opslaan van gevaarlijke stoffen is in Nederland en Europa aan strenge regels gebonden. Bedrijven die werken met oplosmiddelen, chemicaliën, spuitbussen of brandbare vloeistoffen zijn verplicht om te voldoen aan de PGS 15-richtlijn (Publicatiereeks Gevaarlijke Stoffen 15).

Eén van de belangrijkste voorzieningen om aan deze richtlijnen te voldoen, zijn veiligheidskasten voor gevaarlijke stoffen. Deze speciaal ontworpen kasten beperken risico’s van brand, explosies, lekkages en blootstelling aan werknemers. In dit artikel leest u alles over de rol van veiligheidskasten, de soorten die er zijn en de eisen volgens PGS 15.

Wat zijn veiligheidskasten voor gevaarlijke stoffen?

Een veiligheidskast is een speciaal ontworpen kast voor de opslag van gevaarlijke stoffen. In tegenstelling tot een gewone kast zijn deze kasten voorzien van brandwerende wanden, ventilatievoorzieningen, lekbakken en zelfsluitende deuren. Daarmee zorgen veiligheidskasten ervoor dat gevaarlijke stoffen veilig opgeslagen worden en risico’s voor mens en milieu worden geminimaliseerd.

Veiligheidskasten worden in veel sectoren gebruikt, waaronder laboratoria, onderwijsinstellingen, de chemische industrie, automotive en gezondheidszorg.

PGS 15 en de rol van veiligheidskasten

PGS 15 is de officiële richtlijn die voorschriften geeft voor de opslag van verpakte gevaarlijke stoffen en CMR-stoffen. Wanneer stoffen niet in een apart brandcompartiment of een externe opslagvoorziening worden opgeslagen, schrijft PGS 15 voor dat ze in een veiligheidskast moeten worden geplaatst.

Daarmee zijn veiligheidskasten een onmisbaar instrument voor bedrijven die met kleinere hoeveelheden gevaarlijke stoffen werken. Ze bieden een directe oplossing naast de werkplek en voldoen aan de eisen van zowel PGS 15 als de Arbowet.

Soorten veiligheidskasten voor gevaarlijke stoffen

Afhankelijk van het type gevaarlijke stoffen en de toepassing zijn er verschillende soorten veiligheidskasten:

• Chemicaliënkasten: Voor de opslag van zuren, logen en brandbare vloeistoffen.
• Plofkasten: Speciaal voor spuitbussen en explosiegevaarlijke producten.
• Brandwerende kasten: Voor het beschermen van documenten, chemicaliën of batterijen tegen brand.
• Combinatiekasten: Voor het gescheiden opslaan van verschillende stoffen in één kast.
• Kleine werkplaatskasten: Geschikt voor beperkte hoeveelheden direct naast de werkplek.

Elk type veiligheidskast heeft zijn eigen toepassing en moet passen bij de stoffen die u wilt opslaan.

Eisen volgens PGS 15 voor veiligheidskasten

Veiligheidskasten voor gevaarlijke stoffen moeten voldoen aan specifieke eisen. De belangrijkste zijn:

1. Brandwerendheid: Minimaal 30 minuten, vaak 60 of 90 minuten aanbevolen (volgens EN 14470-1).
2. Zelfsluitende deuren: Deuren die automatisch sluiten in geval van brand.
3. Lekbakken: Voorzien van opvangcapaciteit van minimaal 110% van de grootste verpakking of 10% van de totale inhoud.
4. Ventilatie: Aansluitbaar op mechanische afzuiging om dampconcentraties te voorkomen.
5. Explosieveiligheid: Bij opslag van vluchtige stoffen moeten ATEX-voorzieningen aanwezig zijn.
6. Labeling: Duidelijke gevarenpictogrammen conform CLP/GHS verplicht.

Voordelen van veiligheidskasten voor gevaarlijke stoffen

Het gebruik van veiligheidskasten volgens PGS 15 biedt bedrijven veel voordelen:

• Veiligheid werknemers: Beperkt blootstelling en risico’s bij incidenten.
• Brandveiligheid: Beschermt de inhoud bij brand en beperkt uitbreiding.
• Milieubescherming: Voorkomt bodem- en watervervuiling door lekkages.
• Compliance: Voldoet aan wetgeving, Arbowet en eisen van brandweer en verzekeraar.
• Efficiëntie: Stoffen veilig opslaan dicht bij de werkplek verhoogt de productiviteit.

Inspectie en onderhoud

PGS 15 schrijft ook periodieke inspectie en onderhoud voor. Belangrijke controlepunten bij veiligheidskasten zijn:

• Werken de zelfsluitende deuren correct?
• Zijn lekbakken schoon en vrij van vloeistoffen?
• Functioneert de ventilatie en afzuiging?
• Zijn de gevarenpictogrammen aanwezig en leesbaar?

Minimaal één keer per jaar een inspectie door een specialist is sterk aanbevolen.

Praktijkvoorbeeld: veiligheidskasten in een laboratorium

Een laboratorium gebruikt kleine hoeveelheden brandbare oplosmiddelen en agressieve zuren. Volgens PGS 15 moeten deze stoffen veilig en gescheiden worden opgeslagen. Daarom kiest het lab voor een brandwerende chemicaliënkast voor oplosmiddelen en een aparte zuur- en loogkast. Zo voldoet het lab aan de wetgeving en worden medewerkers beschermd tegen risico’s.

Tips bij het kopen van veiligheidskasten

1. Kies altijd voor kasten die EN 14470-1 gecertificeerd zijn.
2. Let op de brandwerendheid – vaak wordt 90 minuten aanbevolen.
3. Controleer de capaciteit van de lekbak in relatie tot uw stoffen.
4. Kies een kast die aansluit op ventilatie en afzuiging.
5. Houd rekening met de soorten stoffen – zuur, loog, oplosmiddel of aerosol.

Conclusie: veiligheidskasten voor gevaarlijke stoffen en PGS 15

Veiligheidskasten voor gevaarlijke stoffen zijn onmisbaar voor bedrijven die werken met chemicaliën, brandbare vloeistoffen of spuitbussen. Binnen de PGS 15-richtlijn zijn ze dé oplossing voor veilige opslag in kleine hoeveelheden, dicht bij de werkplek.

Door te investeren in de juiste veiligheidskast voldoet u aan wetgeving, beschermt u medewerkers en voorkomt u milieuschade. Daarmee dragen veiligheidskasten niet alleen bij aan veiligheid, maar ook aan de continuïteit van uw organisatie.